Η μάστιγα των ψευδών ειδήσεων

Ζούμε στην εποχή των ψευδών ειδήσεων, είναι γεγονός.

Ποτέ δεν ήταν πιο εύκολο για οποιονδήποτε να παραπλανήσει την κοινή γνώμη με μη τεκμηριωμένες ειδήσεις. Κομβικό ρόλο παίζουν τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, καθώς στις εποχές που “βασίλευε” η τηλεόραση και το ραδιόφωνο, πολλές εκ των ειδήσεων περνούσαν από το “κόσκινο” των δημοσιογράφων. Πλέον, ο καθένας, είτε επειδή είναι πολύ έξυπνος και εξυπηρετεί κάποια συμφέροντα, είτε επιθυμεί να προσελκύσει αναγνώστες για να τον πληρώσει η Google, κάθεται στον καναπέ του και γεμίζει το διαδίκτυο με fake news. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που ενισχύθηκε η ακροδεξιά παγκοσμίως, έτσι κέρδισε το “Ναι” στο δημοψήφισμα για το Brexit, έτσι κέρδισε τις αμερικανικές εκλογές ο Donald Trump.

Ωστόσο, αν δεν το έχετε καταλάβει ακόμη, οι ψευδείς ειδήσεις έχουν φθάσει και στην Ελλάδα. Και οι ιστότοποι που της εκφράζουν έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: το μίσος. Το μίσος για ο,τιδήποτε είναι διαφορετικό, το μίσος για οποιονδήποτε υπηρέτησε την πολιτική σκηνή, το μίσος για τους ομοφυλόφιλους, το μίσος για τις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες και, κυρίως, το μίσος για τους μετανάστες.

Στην περίπτωση του ελληνικού διαδικτύου, λοιπόν, δεν εξυπηρετούνται κάποια συμφέροντα. Ο κάθε επιτήδειος εκμεταλλεύεται την ανάγκη που έχουν ουκ ολίγοι πολίτες να μισήσουν. Να μισήσουν οποιονδήποτε για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα και η κοινωνία, προκειμένου να αποφύγουν τη σκληρή αυτοκριτική.

Έχω εντοπίσει εντυπωσιακά αρκετούς ιστότοπους (κάποιοι έχουν και αστεία ονόματα παρεμπιπτόντως) χωρίς πραγματικό λόγο ύπαρξης και “χαρακτήρα”. Χωρίς άποψη και με έναν σκοπό: την παραγωγή εύκολου χρήματος. Και στην προσπάθεια να το καταφέρουν, χρησιμοποιούν κάτι το οποίο αποτελεί αδίκημα, την παραπληροφόρηση.

Όσοι έχουν ασχοληθεί λίγο με τη δημοσιογραφία, είναι εύκολο να εντοπίσουν τις ψευδείς ειδήσεις. Εκτιμώ πως έχω εντοπίσει παρά πολλές. Μια φορά πείσμωσα πολύ και έκανα μια μίνι έρευνα, απευθυνόμενος στους αρμόδιους, όταν είχα δει μια είδηση για βιασμό μιας νεαρής από μετανάστες στο κέντρο. Ενδεικτικά, αυτή η είδηση είχε δεκάδες shares στο Facebook, εμετικά σχόλια, ενώ δημοσιοποιήθηκε από ένα μπλογκ που απλά αναπαράγει ειδήσεις και τις παραποιεί. Δεν το ονομάζω, γιατί ακόμη δεν θέλουμε να ανοίξουμε “μέτωπα”. Όπως μου είχαν απαντήσει τότε, το περιστατικό δεν είχε λάβει χώρα.

Φαντάζεστε τη ζημιά που προκλήθηκε, όμως;

Γι’ αυτό λοιπόν συμβουλεύω να ελέγχουν κάποιοι την αξιοπιστία της κάθε είδησης και τις πηγές, αν φυσικά υπάρχουν, πριν την επικαλεστούν για να τεκμηριώσουν την άποψή τους σε άκρως σημαντικά κοινωνικά ζητήματα.