Το κυνήγι της ευτυχίας

Πριν αρχίσουμε, πρέπει να ότι πω τα παρακάτω αποτελούν προσωπική άποψη και να ζητήσω συγνώμη από τον Will Smith αν φτερνίζεται ή έχει λόξιγκα, επειδή για δεύτερη φορά άρθρο μου έχει τίτλο από ταινία που πρωταγωνιστεί ο ίδιος.

Ευχαριστώ. Λοιπόν: Ευτυχία είναι η ψυχική ικανοποίηση του ανθρώπου, προερχόμενη από την εκπλήρωση των επιθυμιών και την επιτυχία των σκοπών του -ένας από τους ορισμούς που παραθέτει το Wikipedia.

Διαβάζοντας τον σύντομο ορισμό της ‘ευτυχίας’, έτσι όπως μπόρεσε ο άνθρωπος μέσα από αιώνες εξέλιξης να ερμηνεύσει αυτήν την ψυχική κατάσταση – συναίσθημα, με δυο λόγια και αντικειμενικά, με κάνει να σκέφτομαι και να προβληματίζομαι με τον τρόπο που προσπαθούμε πλέον να κατακτήσουμε αυτό το συναίσθημα, τόσο λυσσασμένα που έχει δημιουργηθεί αυτή η εικόνα στο μυαλό μου.

Σκεπτόμενος, λοιπόν, ανθρώπους στο κυνήγι της ευτυχίας φαντάζομαι εκατομμύρια κόσμου που «ήρθε η σειρά του» να κάνουν ζέσταμα, περιμένοντας το εναρκτήριο λάκτισμα. Άλλοι με την στολή του στίβου σε θέση εκκίνησης, άλλοι με πούδρα στα χέρια και tape στους καρπούς να κάνουν επί τόπου αλματάκια, άλλοι πάλι να φοράνε την στολή του κολυμβητή και να παίρνουν θέση στην σανίδα, όλοι τους προετοιμασμένοι και προπονημένοι. Ανάμεσα τους βλέπω μανάδες με μωρά παιδιά στα χέρια και ένα σάκο μόνο στην πλάτη, εργάτες την πρώτη μέρα στα χωράφια, κοστουμαρισμένους τραπεζικούς υπαλλήλους στα πρώτα βήματα της καριέρας τους, οδηγούς μέτρο, αστυνομικούς, δασκάλους, μουσουλμάνους, χριστιανούς, λευκούς, μαύρους, κίτρινους, μικρούς, μεγάλους κάθε λογής άνθρωποι από κάθε κοινωνικό υπόβαθρο και από διαφορετικές κουλτούρες, όλοι έτοιμοι για το κυνήγι της ευτυχίας. Όταν ακούγεται, λοιπόν, το πιστόλι εκκίνησης, επικρατεί το χάος. Ο ένας πάνω στον άλλον κάθε λογής άνθρωποι, διατεθειμένοι να κατακτήσουν την ευτυχία πατάνε πάνω στα πτώματα όσων συνθλίφτηκαν, από το μένος των υπολοίπων κατά την εκκίνηση. Παίρνοντας διαφορετικά μονοπάτια ο καθένας και αφήνοντας πίσω τους ένα τοπίο που μοιάζει με πεδίο μάχης του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Άλλοι καταλήγουν σε αδιέξοδο και παρατάνε το κυνήγι, άλλοι τρέχουν καμουφλαρισμένοι μέσα στο δάσος και την ψάχνουν μέχρι να πεθάνουν, άλλοι πάλι βρίσκουν ένα όμορφο τοπίο και κουρασμένοι πια συμβιβάζονται με αυτό.

Εκεί που θέλω να καταλήξω με αυτή την παρομοίωση είναι ότι η ευτυχία δεν είναι κυνήγι, δεν είναι αγώνας δρόμου ούτε πεδίο μάχης. Αυτό που λέει ο ορισμός «η ψυχική ικανοποίηση που προέρχεται από την εκπλήρωση των επιθυμιών και την κατάκτηση των στόχων», έχει μια παγίδα καλά κρυμμένη. Στην εκπλήρωση των προσωπικών στόχων και προσωπικών επιθυμιών που θέτει, προσαρμόζει είτε αλλάζει στην πορεία κάποιος, θα έλεγα εγώ για να δούμε που κρύβεται η παγίδα λίγο καλύτερα. Οι περισσότεροι από τους φίλους στην παραπάνω παρομοίωση έπεσαν στην παγίδα γιατί νόμιζαν ότι η ευτυχία είναι σαν το ελάφι, ότι μπορείς να βγεις στο δάσος με ένα όπλο εκεί που περιφέρεται ανέμελο και γαλήνιο, να το σκοτώσεις και μετά να το γευτείς, να το μοιραστείς και να χορτάσεις προσωρινά μέχρι να ξαναπάς να σκοτώσεις άλλο ελάφι επειδή πείνασες και τελικά να δυστυχήσεις, είτε επειδή βαρέθηκες να τρως μόνο ελάφι, είτε επειδή δεν έχει άλλα ελάφια το δάσος είτε επειδή ένιωσες τύψεις που το σκότωσες. Δεν είναι αγώνας δρόμου η ευτυχία, ούτε έχει ανταγωνιστικά στοιχεία στο πνεύμα της. Η ικανοποίηση που παίρνουν κάποιοι για παράδειγμα παίρνοντας προαγωγή και περισσότερα λεφτά στην δουλειά τους, ρουφιανεύοντας και εις βάρος των συνάδερφων τους, δεν είναι ευτυχία είναι ναρκισσισμός και είναι ψυχική ασθένεια.

Άλλοι θεωρούν ότι θα την βρουν έχοντας πολλά λεφτά. Όταν βγάλουν τα λεφτά που είχαν σκοπό να βγάλουν μετά θέλουν και άλλα λεφτά και μετά ακόμα πιο πολλά και γίνεται αρρώστια αυτός και φαύλος κύκλος. Το ίδιο ισχύει και με αυτούς που ψάχνουν την ευτυχία στην μεγαλύτερη φήμη. Κάνουν τα πάντα για να γίνουν διάσημοι, εθίζονται στην ικανοποίηση που πηγάζει για κάποιον από την αναγνώριση που έχει σε ένα κοινωνικό σύνολο – ομάδα μικρό ή μεγάλο, για παράδειγμα κάποιος μπορεί να είναι δημοφιλής στο σχολείο και κάποιος άλλος να είναι επειδή κάνει trap το 2018 αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και ευτυχισμένος.  Άλλοι λιγότερο πονηροί σπαταλάνε μια ζωή μέσα στο άγχος και στο τρέξιμο  πιστεύοντας ότι θα την βρουν μέσα από τις εμπειρίες κάποια στιγμή μαζί με την γαλήνη τους, τουλάχιστον αυτή η κατηγορία έχει περισσότερες πιθανότητες από τις παραπάνω.

Η ευτυχία είναι στιγμές, κρύβεται μέσα στο απλό το καθημερινό, σαν καλοκαιρινή δροσιά που δεν την βλέπεις αλλά την αισθάνεσαι με όλες σου τις αισθήσεις όταν την βιώνεις, μέσα στην αλληλεγγύη, την συμπόνια και την αγάπη που έχεις για τον εαυτό σου και τα πάντα γύρω σου από τα δέντρα και το ελάφι μέχρι την οικογένεια σου. Όλα έρχονται και παρέχονται. Η μέρα δίνει την θέση της στην νύχτα όπως το φως στο σκοτάδι και όσο αδειάζει η νύχτα τόσο γεμίζει με την μέρα μέσα της. Έτσι λειτουργούν όλα στο σύμπαν. Η ευτυχία θα φύγει και θα έρθει η δυστυχία να οργώσει το χωράφι μέσα μας για να καρποφορήσει η ευτυχία και πάλι. Δεν υπάρχουν μυστικά και στρατηγικές κατάκτησης της, βρίσκεται παντού, όπου υπάρχει συναίσθημα, στην χαρά και στην λύπη, στην λήθη και στην διαύγεια, όταν πάψουμε να συμβιβαζόμαστε με την μια κατάσταση ή με την άλλη και σταματήσουμε το κυνήγι μετατρέποντας το σε εξερεύνηση και αναζήτηση το ταξίδι θα γίνει πανέμορφο και γεμάτο ενδιαφέρον, διδάγματα και περιπέτεια.

Ας σταματήσουμε να βομβαρδίζουμε τα μυαλά μας και τις ζωές μας με ‘πρέπει’ των άλλων, είτε είναι οι γονείς, είτε είναι η κοινωνία ,είτε είναι δουλειά, είτε είναι φίλοι. Ακόμα και το ίδιο μας το μυαλό να μας λέει, για παράδειγμα, ‘θα έπρεπε να είσαι καλά’ ή ‘πρέπει να περάσεις αυτό το μάθημα αλλιώς είσαι αποτυχημένος’ – ‘πρέπει να είσαι χαρούμενος με αυτή την σχέση που έχεις’, ΟΧΙ (που είπε και ένας φασίστας  πριν 78 χρόνια), δεν υπάρχει πρέπει. Με τέτοιους εξαναγκασμούς μεστώνει ο άνθρωπος και σταματάει να αισθάνεται, να ακούει το ένστικτό του και να ονειρεύεται, συνεχίζοντας σαν χάμστερ στον τροχό να κυνηγάει την ευτυχία στο ίδιο σημείο, κουρασμένος και εγκλωβισμένος στο κελί του μυαλού του θεωρώντας αυτή την κατάσταση ελευθερία και ευτυχία.

Πάρε μια βαθιά ανάσα, χαλάρωσε, νιώσε τα πάντα γύρω σου ξέροντας ότι θα περάσουν είτε είναι καλά είτε κακά και πάντα θα έρχεται ένα αυθόρμητο χαμόγελο με αυτή την σκέψη. Θα περάσει και αυτό! Ψάξε τις μικρές δόσεις ευτυχίας που υπάρχουν γύρω σου καθημερινά. Από το ότι έχεις την υγεία σου μέχρι κάποιον που σου έδωσε την ευκαιρία να τον βοηθήσεις, έτσι θα αισθανθείς ευγνώμον. Άρπαξε τις ευκαιρίες που σου δίνονται και μην χάνεις χρόνο κλαίγοντας για αυτές που δεν άρπαξες ήδη γιατί περνάνε οι καινούργιες από μπροστά σου η καλύτερη στιγμή είναι το τώρα! Το παρελθόν πέρασε και το μέλλον δεν έχει έρθει ακόμα. Νίκα τους φόβους σου, κοίτα τους στα μάτια και όταν είσαι έτοιμος να τους νικήσεις θα το κάνεις, μην σε πιέζεις απλά αναγνώρισε τους και έχεις διανύσει ήδη την μισή διαδρομή. Αλήθεια!

Όλα είναι στο χέρι σου και όλα μπορείς να τα αλλάξεις μην το ξεχνάς. Δεν πειράζει να αισθάνεσαι χαμένος πειράζει να σταματήσεις να ψάχνεις, μέσα από την αναζήτηση ήρθαν όλα, μέσα από την αναζήτηση εξελιχθήκαμε σαν είδος. Πώς θα αναζητήσεις με τόσα πρέπει τόσους εξαναγκασμούς, τόσους φόβους και τόσους συμβιβασμούς στην ζωή σου για να αισθανθείς και ευτυχισμένος; Η ευτυχία είναι στιγμές και οι αντιπερισπασμοί στο σήμερα άπειροι και είναι αυτοί που οδηγούν στην λήθη.

Κλείνω με κάτι που μου είπε κάποιος πρόσφατα και δεν το είχα σκεφτεί έτσι: «Λατρεύω τον ύπνο, αλλά αγαπάω και το να είμαι ξύπνιος» μου είπε με χαμόγελο, απλά και σοφά. Πώς θα είσαι ξύπνιος και ξεκούραστος, αν δεν κοιμηθείς και δεν ξεκουραστείς; Κρύβουν και τα δύο την ευτυχία τους. Τουλάχιστον, κάπως έτσι φτιάχνω εγώ την δική μου.

J.T.