Στον βωμό της καριέρας

Η λέξη “καριέρα” τείνει στις ημέρες μας να αποτυπώνει μια αρνητική έννοια.

Στο μυαλό μου τουλάχιστον, κάποτε συνεπαγόταν μία σταδιοδρομία, μία πορεία μέσα σε έναν συγκεκριμένο χώρο, που θα σε βοηθούσε να ανυψώσεις τον εαυτό σου και ταυτόχρονα να αφήσεις ένα σημαντικό έργο για τους επόμενους. Υπό αυτήν την έννοια, ελάχιστοι κάνουν καριέρα σήμερα. Συνήθως είναι (πραγματικοί) καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί κλπ. Άνθρωποι οι οποίοι, προκειμένου να συνεισφέρουν στο πεδίο τους,  θυσιάζουν την ξεκούρασή τους, τον ύπνο τους. Δεν θυσιάζουν όμως κατά συρροή τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά τους. Δεν είναι τυχαίο ότι τις πιο καλές συμβουλές για τη ζωή και την πιο ακομπλεξάριστη αντιμετώπιση, την έχω βιώσει μεταξύ άλλων από αυτούς τους ανθρώπους.

Αυτή είναι η διαφορά με τους καριερίστες του σήμερα, οι οποίοι εντοπίζονται κυρίως στους νεοφιλελέδες και τις κοινωνίες με κατάλοιπα παραδοπιστίας. Οι καριερίστες των καιρών μας θα έδιναν και την ψυχή τους στο διάβολο (αν υπήρχε…) για να αποκτήσουν το κύρος που έχουν αποκτήσει οι άνθρωποι που ανέφερα παραπάνω. Δεν βλέπουν όμως το προφανέστερο, το παν είναι η ισορροπία μεταξύ προσωπικών φιλοδοξιών και ανθρώπινων σχέσεων. Αυτό είναι το πιο δύσκολο κομμάτι. Το να είσαι αριβιστής, είναι η πολύ εύκολη λύση. Η οποία και προτιμάται.

Η έννοια της “καριέρας” μεταφράζεται, στις μέρες μας, εξ ολοκλήρου σε μία διαρκή προσπάθεια για αναγνώριση μέσω του επαγγελματικού χώρου, θυσιάζοντας τα πάντα και τους πάντες. Ή, για να το πω καλύτερα, μετατρέπει την κάθε ανθρώπινη σχέση σε μία συναλλαγή. Μετατρέπει τον σύντροφο σε μέσο να στηρίξουμε τις επαγγελματικές φιλοδοξίες (εξού και η επιδίωξη σύναψης ερωτικής “σχέσης” με εργοδότες ή ανθρώπους ανώτερης κλίμακας στον χώρο εργασίας), μετατρέπει τον καλό φίλο σε ένα απλό γνωστό, μετατρέπει τον καλό γνωστό σε ένα πιθανό “θύμα”. Κυρίως, μετατρέπει ανθρώπους που θα μπορούσαν να ζήσουν μία εποικοδομητική και ευτυχισμένη ζωή, σε άβολα όντα.

Χωρίς να το έχουμε αντιληφθεί, τα παραπάνω αποτελούν πλέον κανονικότητα, γι’ αυτό αυτό είμαι εξοργισμένος και, στο κάτω κάτω, παραθέτω και αυτό το άρθρο. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τί συμβουλεύουν τα παιδιά οι περισσότεροι γονείς. Ρωτούν τι πραγματικά τους αρέσει και τα βοηθούν να ακολουθήσουν αυτό που όντως τα κάνει ευτυχισμένα, ή συμβιβάζονται με την τρέχουσα “μόδα” στην αγορά εργασίας (πχ όπως ήταν κάποτε ο κλάδος μου, τα οικονομικά) και τους κάνουν το βίο-αβίωτο για να “περάσουν” στην κατάλληλη σχολή; Όλη αυτή η επιμονή κρύβει την βαθιά επιθυμία να δουν το παιδί τους με πολλά χρήματα και κύρος στην τοπική κοινωνία. Άσχετα από το αν είναι χαρούμενο ή όχι. Και, δυστυχώς, αυτή η νοοτροπία, αρκετές φορές, “μεταβιβάζεται” στους νέους, οι οποίοι καταδικάζονται από μικρή ηλικία να μπουν στο “τρυπάκι” της πάση θυσίας καριέρας.

Εντύπωση μου έχουν κάνει αναφορές νέων ανθρώπων, του τύπου “εγώ μπροστά στις σπουδές και τη δουλειά μου δε βάζω τίποτα”, “θα εκμεταλλευθώ τα πάντα για να φτάσω στον στόχο μου”, “ναι, είμαι αριβιστής/στρια”. Ναι, όντως τα έχω ακούσει. Και αντέδρασα αναλόγως. Ειδικά όταν εκφράζονται από γιατρούς ή φοιτητές-εργαζομενους άλλων κλάδων που έχουν επίκεντρο τον Άνθρωπο, ο σουρεαλισμός περνά σε άλλο επίπεδο…

Εκτός από το λογικότατο και κλασικό επιχείρημα “έκαστος στο είδος του” (δεν είναι ανάγκη όλοι να ακολουθούμε τους mainstream κλάδους, έλεος), να υπενθυμίσω στους καριερίστες των καιρών μας ότι είναι τουλάχιστον ηλίθιο να γίνεσαι υπερόπτης για τις σπουδές σου, όταν η σημερινή κοινωνία απαρτίζεται σχεδόν μόνο από σπουδασμένους ανθρώπους, ή από ανθρώπους που σίγουρα ξέρουν κάποια τέχνη.

Pursuit of Career, not of Happiness.

Το κυνήγι της επιτυχίας μπορεί να γίνει σε συνάρτηση με πολλά. Δεν σε καθυστερεί κανένας και καμία, όλα συνδυάζονται. Επίσης, η ίδια η ζωή αποδεικνύει ότι είναι πολύ πιο δύσκολο το να καταφέρεις κάποια στιγμή να είσαι χαρούμενος και να έχεις αναπτύξει βαθιές ανθρώπινες σχέσεις, από το να κερδίσεις χρήματα ή να πάρεις μια προαγωγή. Ειδικά όταν θα έχεις γίνει ένας τέτοιος άνθρωπος. Ένα ανθρωπάκι που θα έχεις ξεπουλήσει τα πάντα και τους πάντες στο διάβα του. Ένας άνθρωπος που θα έχει μείνει ως απεχθής και κακόβουλος στις μνήμες όσων τόλμησαν να σε πλησιάσουν και να σου προσφέρουν απλόχερα πράγματα που δεν τόλμησες ούτε με αντάλλαγμα να δώσεις.

Αυτό που θα θυμούνται όσοι γνώρισες όταν “φύγεις”, είναι οι όμορφες στιγμές που έζησαν μαζί σου. Εσύ φίλε/φίλη έχεις φροντίσει να μην υπάρχει ήδη εκεί κανείς.

Οπότε, βρες την ισορροπία. Δώσε στη λέξη “καριέρα” μια θετική έννοια.

Με λίγα λόγια, καταλήγουμε πάλι στο εξής: “Αριβισμός, ή αλλιώς συνταγή δυστυχίας”.