Η παράπλευρη ομορφιά του πόνου

Σκέφτομαι τον πόνο σήμερα από το πρωί.

Προσπαθώ να καταλάβω αν είναι ευχή ή κατάρα ο πόνος και διχάζομαι. Σε κάνει δυνατότερο και σε αφυπνίζει ή σε γεμίζει πληγές και σε γονατίζει; Μπορούν όλοι να πάρουν κάτι από  τον  πόνο τον σωματικό είτε τον ψυχικό; Πάμε όμως να τα βάλουμε σε μια σειρά για να βγει μια άκρη ή τουλάχιστον να προβληματιστούμε παρέα και θα καταλάβεις τι σκέφτομαι.

Τι σημαίνει πόνος και ποιος ο ρόλος του στον ανθρώπινο οργανισμό (όπως αναφέρεται στο Wikipedia); Ο ρόλος του πόνου είναι η προστασία του ζωντανού οργανισμού. Όταν οποιαδήποτε αίσθηση φθάνει σε κορεσμό από υπερβολικά έντονα ερεθίσματα, τότε συνήθως ο οργανισμός φτάνει στα όριά του και κινδυνεύει να υποστεί απώλειες. Ο πόνος δρα ως προειδοποίηση για φύλαξη από τέτοιες δυσάρεστες συνέπειες. Όταν κάποιος δεν έχει αίσθηση του πόνου δεν μπορεί να φυλαχτεί και αυτό συμβαίνει είτε σε όποιον δεν λειτουργεί το κέντρο του πόνου στον εγκέφαλο είτε ο πόνος βρίσκεται σε καταστολή από φάρμακα, τοπική αναισθησία κλπ.

Θυμίζει τον ορισμό του φόβου νομίζω. Ο φόβος είναι ένστικτο που δρα για να προειδοποιήσει τον οργανισμό για μια επικίνδυνη κατάσταση, κάτι σαν συναγερμός αποφυγής κάπως παρόμοια δρα στον οργανισμό και ο πόνος, σαν συναγερμός για μια επικίνδυνη κατάσταση. Ίσως γι’ αυτό φοβίζει ο πόνος.

Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει λέει ο Νίκος Καζαντζάκης και κάθε φορά που νικάς έναν φόβο και τον αντιμετωπίζεις όσο και αν σε πόνεσε όποτε και να ξαναεμφανιστεί τον έχεις νικήσει ήδη μια φορά έχεις πονέσει ήδη μια φορά και τουλάχιστον ποτέ ξανά δεν θα σε φοβίσει το ίδιο ακόμα και αν δεν το καταλαβαίνεις εύκολα. Έχει την θετική του πλευρά ο πόνος πολύ πιο θετική από αυτή που αντιλαμβανόμαστε την στιγμή που πονάμε ή όταν τον φανταζόμαστε. Πολλές φορές λειτουργεί σαν καύσιμο για την μηχανή, αρχικά με την έκκριση αδρεναλίνης που τοποθετεί τον οργανισμό σε κατάσταση επιβίωσης και τον ετοιμάζει για μάχη και στην συνέχεια με την περηφάνεια της νίκης, τις δάφνες, την εμπειρία και την αυτοεκτίμηση. Είναι το πρώτο στάδιο της νίκης ο πόνος κακήν κακώς.

Collateral beauty στα αγγλικά, παράπλευρη ομορφιά στα ελληνικά, υπάρχει και ομώνυμη ταινία με τον Will Smith πρωταγωνιστή (προτείνω οποίος δεν την έχει δει να το κάνει) που βρίσκεται στα πάντα, ακόμα και στον πόνο. Είτε είναι από απώλεια, είτε είναι από προδοσία είτε είναι από προσωπική απογοήτευση, κατάθλιψη ή εθισμός ακόμα και πρόβλημα υγείας να είναι υπάρχει μια παράπλευρη ομορφιά. Ναι καλά τώρα τι μας λες τι όμορφο υπάρχει στην απώλεια ή στο πρόβλημα υγείας;! Υπάρχει! Δεν είναι εύκολο να το δει κανείς αλλά είναι εκεί! Είναι εκεί να σου μαθαίνει να κοιτάς τις δυσκολίες στα μάτια, σε προπονεί ωμά και ρεαλιστικά την σκληρότητα της φύσης μας, σε γεμίζει εμπειρία και γεμίζει το οπλοστάσιο σου με τα όπλα που χρειάζονται για να αντιμετωπίσεις κάτι παρόμοιο ξανά είτε να είσαι καλά οπλισμένος για κάποιον μεγαλύτερο πόνο, σε διδάσκει την ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό για το απλό και το καθημερινό όταν τον νικήσεις σε κάνει να ‘την δεις αλλιώς’ που λένε αλλά θέλει “κάκαλα”.

Πόσους ανθρώπους έχεις γνωρίσει που γίνονται πηγή έμπνευσης για τους υπόλοιπους, μετά από κάποιο ατύχημα γιατί έχασαν ένα πόδι ή έμειναν ανάπηροι, αλλά βρήκαν κάτι πολύ πιο σημαντικό την εσωτερική δύναμη που έχουμε σαν όντα και κάνουν διαλέξεις και σεμινάρια μιλώντας για την ομορφιά της ζωή; Πόσες ιστορίες έχεις ακούσει για πρώην αλκοολικούς ή τοξικομανείς που, πλέον, ζουν την κάθε μέρα σαν τελευταία και βοηθάνε τους υπόλοιπους που παλεύουν μοιράζοντας τις στρατηγικές της νίκης τους; Πόσες φορές πόνεσες για κάτι τόσο πολύ που ένιωσες τον κόσμο σου να γκρεμίζεται και όλα γύρω σου φαινόντουσαν ανούσια και μαύρα; Αυτή είναι η εκπαίδευση, η πρόκληση, η διαδικασία ζύμωσης no pain no gain! Είναι εύκολο νομίζεις; Δεν υπάρχει εύκολο, όλα έχουν το τίμημα τους! 

Για άλλους λειτουργεί σαν αφύπνιση συνείδησης και για άλλους γίνεται ταφόπλακα τους, δεν βρίσκουν όλοι την δύναμη μέσα τους να δώσουν στον γιατρό – χρόνο την ευκαιρία να τους γιατρέψει. Όλα τελειώνουνε και όλα περνάνε, υπομονή, επιμονή και όταν βρεις μέσα στον λαβύρινθο την σπίθα ρίξε πάνω ξερόχορτα και φύσα σιγά, φρόντισε την σπίθα με ξύλα υπομονετικά να γίνει φλόγα και η φλόγα θα γίνει φωτιά να γεμίσει φως τον σκοτεινό λαβύρινθο και να ζεστάνει τους υγρούς και κρύους τοίχους του! Να θυμάσαι όλη η δύναμη είναι μέσα σου απλά καμιά φορά χρειάζεται και καμιά κλωτσιά από την ζωή για να ξεκινήσεις την αναζήτηση. Για να νικήσεις τον πόνο πρέπει να αγαπήσεις τον εαυτό σου και να τον προστατέψεις από αυτόν. Κάθε φορά που πρόσεξες τον εαυτό σου και τον έβγαλες από την κατάσταση του πόνου, κάθε φορά που σου έδωσες τα κουράγια να κάνεις υπομονή να περάσει με την βοήθεια του χρόνου, έβαλες και μια σφραγίδα νίκης στο βιβλίο της ζωής σου. Μαθαίνεις να σέβεσαι τον πόνο του άλλου και να μπαίνεις στην θέση του έτσι σταματάς να κρίνεις και γίνεσαι πιο αλληλέγγυος. Βάζεις όρια για να μην σε ξανά πληγώσουν ίδιες καταστάσεις ή ανθρώπινες συμπεριφορές, γκρεμίζεις άμυνες ανούσιες και ξαναχτίζεις κάποιες άλλες που βλέπεις πως χρειάζεσαι, θωρακίζεις καλύτερα το κάστρο σου.

Μπορεί να γίνονται όλα για κάποιο λόγο μπορεί και όχι αλλά όταν γίνουν αν αναζητήσεις τον λόγο ίσως δεις κάτι που του μοιάζει και σκαρώσεις την τακτική – παυσίπονο που θα απαλύνει τον πόνο μέχρι να τον αφανίσεις. Θέλει κόντρα μάγκα, σου ξαναλέω δεν είπε κανείς ότι είναι εύκολο ειδικά όταν δεν βλέπουμε το καλό, το όμορφο και το θετικό μέσα στην λήθη μας χωρίς πόνο, σκέψου δυσκολία μέσα στον πόνο. Μην φοβάσαι δεν σπας τόσο εύκολα, λυγίζεις απλά σαν την λεύκα, τόσο όσο χρειάζεται κάθε φορά για να μην σε πονάει ο δυνατός άνεμος. Όσο πιο δυνατές οι ρίζες τόσο πιο ανώδυνη η ταλάντωση στους δυνατούς ρυθμούς του ανέμου, τόσο που κάποια στιγμή φαντάζει με αρμονικό χορό βιωμάτων ανάμεσα στα κεφάλαια του βιβλίου της ζωής σου.

J.T.