Αθηναϊκές Μεταμορφώσεις

Ο Μαρκ Μαζάουερ είπε πως κάθε γενιά πιστεύει πως θα είναι η τελευταία γενιά που θα πατήσει το πόδι της πάνω στη Γη και πως κάθε γενιά ήθελε να βρει ένα ιστορικό γεγονός για να τη χαρακτηρίσει.

Σε περίπτωση που κάποιος πίστευε ότι δεν θα ήταν ένα άρθρο σχετικό με την κρίση με έναν ή παραπάνω τρόπους, «Μας την έσκασε ο Ρομπενούλης» (βλ. Ρομπέν των Δασών της Ντίσνεϊ).

  Σήμερα θέλω να καταπιαστώ με το ζήτημα της μεταμόρφωσης της πρωτεύουσας μέσα στην κρίση, κυρίως γιατί έχω ζήσει στην Αθήνα με διαλείμματα οπότε με δυσκολεύει το να καταλάβω αν άλλαξε η πόλη, αν άλλαξαν οι δικοί μου πρισματικοί φακοί.

Γεννήθηκα το 90 στην Αθήνα και έμεινα στην Πλ. Βικτωρίας μέχρι το 99’ όπου φύγαμε με τους δικούς μου για έναν κοντινό νομό της επαρχίας. Γύρισα το 08’ σαν φοιτητής, έφυγα πάλι το 13’ και γύρισα το 17’. Η Αθήνα του 08 με την Αθήνα του 19’ έχουν κάποιες πολύ ιδιαίτερες διαφορές.

Για αρχή, μπορούσες για καιρό να διακρίνεις το πώς είχε αλλάξει το θυμικό της πόλης από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Στο λεωφορείο υπήρχαν εύφλεκτοι άνθρωποι έτοιμοι να εξαπολύσουν μίνι οχετούς απέναντι σε φοιτητές, μετανάστες ή άλλους επιβάτες εν γένει. Μάλιστα, υπήρχε και μια θριαμβευτική μανία όποτε ελεγκτής έπιανε χωρίς εισιτήριο κάποιον φτωχοδιάβολο. Ο κοινωνικός κανιβαλισμός έγινε μέσα σε γραμμές λεωφορείων αισθητός και είναι πλέον με την προσωπική μου ανεπίσημη στατιστική πιο πολλές οι φορές που τέτοια περιστατικά θα συμβούν, παρά που δεν θα συμβούν όταν χρησιμοποιώ τα μέσα.

Δεύτερον, η Αθήνα έγινε πεδίο μάχης. Δεν εννοώ αυτό το τετριμμένο περί επεισοδίων στο κέντρο και συγκρούσεων διαδηλωτών μεταξύ τους ή με τα ΜΑΤ (που και αυτό συμβαίνει). Υπήρξε μια προσπάθεια να περιχαρακωθούν ορισμένες ομάδες περιθωριακές ή μη με συγκεκριμένο τρόπο σε σχέση με τη χωροταξία της πόλης. Δηλαδή Αναρχικοί σε Εξάρχεια και Πετράλωνα, Hipsters Πλ. Αγίας Ειρήνης, Πρόσφυγες Βικτώρια, Ναρκομανείς Μασσαλίας, Πλατεία Θεάτρου και Πεδίον του Άρεως, Ακροδεξιοί Αμπελόκηπους κλπ κλπ με τον ίδιο τρόπο που οι Χούλιγκανς θεωρούν γειτονιές της ομάδας τους ή αντίπαλων ομάδων. Οι ενδιάμεσες περιοχές είναι γκρίζες ή πράσινες ζώνες.

Επιπλέον, μεγάλο μέρος του κέντρου που θεωρείται υποβαθμισμένο παρέμεινε έτσι επειδή κάποιοι το προσπάθησαν επισταμένα. Μένοντας για μια διετία στη Βικτώρια ξανά σαν ενήλικας, κατάλαβα πως δεν υπήρχαν αρκετοί κάδοι και δεν υπήρξε επαρκείς δημόσιος φωτισμός πράγμα που θα καθιστούσε τη γειτονιά αυτομάτως επικίνδυνη. Η αστυνομία ή που δεν θα υπάρχει εκεί ή θα κάνει τα στραβά μάτια για το εμπόριο ηρωίνης ή που υπάρχουν περιστατικά κατάχρησης εξουσίας εις βάρος μεταναστών κατά κύριο λόγο.

Η συρρίκνωση των μισθών, των εισοδημάτων και της αγοραστικής δύναμης των πολιτών επίσης τους άλλαξε. Για μια κοινωνία μεσαίας τάξης, όπου ζούσε σε έναν πλασματικό, τροπικό παράδεισο η στέρηση είναι εμφανής. Σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, ο κόσμος μπορούσε να αποκτήσει ιδιοκτησία πολύ πιο εύκολα λόγο της ασταμάτητης χορήγησης δανείων. Τώρα η μεσιτική αγορά της πόλης αφού ακούμπησε το Ναδίρ ανεβαίνει λόγο των bnbs κάνοντας τα ενοίκια απλησίαστα. Αλλά και πάλι ακόμα και αν κάποιος τα βγάζει πέρα καλά δεν δραπετεύει από τη δυστυχία των γύρω του. Απομονωμένος και στο πιο μακρινό προάστιο να είσαι, το γκρίζο της πόλης είναι είκοσι λεπτά μακριά.

Το θέμα είναι ότι ανάμεσα στις γραμμές υπάρχει αυτό το γκρι. Ασυμβίβαστο με την ιδιοπροσωπεία της Ελλάδας. Μιας χώρα που μέσα στις στερεοτυπικές της νοοτροπίες έχει την εγγύτητα, τη θερμή χειραψία και την ιερότητα της φιλίας. Στην Αθήνα η κουλτούρα αυτή υπάρχει, και αυτή η κουλτούρα είναι ο πραγματικός  πολιτισμός και πατριωτισμός μας, η αλληλεγγύη μας. Όχι μια κενή μισαλλοδοξία. Γιατί η Αρχαία Αθήνα αυτό συμβόλιζε στα μαθητικά μας χρόνια μια μεγάλη κοινότητα συμμετοχής, μια συμμετοχική δημοκρατία. Όχι γειτονιές μικρά Απαρτχάιντ.

Το Πουλί της Φωτιάς