Κι όμως, ο υπερκαταναλωτισμός μπορεί να μας αφανίσει

Πριν λίγες ημέρες διάβασα έναν κάπως ειρωνικό τίτλο σε πολύξερα ελληνικά μέσα ενημέρωσης για μία δήλωση του Ρώσου υπουργού Άμυνας.

«Προβλέπει το… τέλος της ανθρωπότητας», έγραφαν οι τύποι, υπονοώντας ότι η δήλωση του Σεργκέι Σοϊγκού είναι κάπως υπερβολική.

Δεν έχω καμία ιδέα για την ιδεολογία αυτού του πολιτικού, ούτε είμαι «Πουτινάκι». Παρόλα αυτά, όποιος άνθρωπος και να έκανε αυτή τη δήλωση θα συμφωνούσα μαζί του. Ακόμη και αν το ανέφερε κάποιος εντελώς αντίθετος ιδεολογικά, αυτό θα ήταν ένα κοινό σημείο στις απόψεις μας.

Τι δήλωσε όμως σε συνέντευξη ο Ρώσος υπουργός Άμυνας, με αφορμή την ιδιότητά του ως πρόεδρος της Ρωσικής Γεωγραφικής Εταιρείας; «Σκότωσες έναν λαγό κι έχεις χορτάσει, αλλά αν έχεις δέκα λαγούς, ήδη χρειάζεσαι ψυγείο, διαφορετικά το κρέας θα χαλάσει. Για το ψυγείο χρειάζεται ηλεκτρικό ρεύμα και γι’ αυτό απαιτείται να κάψεις κάποιο καύσιμο. Γιατί, όμως, χρειάζεσαι δέκα λαγούς;», αναρωτήθηκε, σημειώνοντας ότι ονειρεύεται «τη μέρα που όλοι θα κατανοήσουν ότι είναι καιρός να σταματήσουμε αυτό το παρανοϊκό κυνήγι του καταναλωτισμού». Στη συνέχεια επικαλέστηκε τον παππού του, ο οποίος ήταν κυνηγός και μεριμνούσε για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της φύσης: «Όταν πήγαινε για κυνήγι στην ταϊγκά (σ.σ. τα δάση της Σιβηρίας) σκότωνε τόσα θηράματα, όσο ακριβώς χρειαζόταν και όχι περισσότερο. Γιατί γνώριζε ότι τόσο κρέας δεν θα καταναλώσει και σε αντίθετη περίπτωση την επόμενη χρονιά τα θηράματα θα είναι λιγότερα. Αυτοί ήταν κανόνες, που δεν δημιούργησε η γραφειοκρατία, αλλά ο φυσικός τρόπος ζωής».

Που είναι το παράλογο λοιπόν σε όλα αυτά; Η σχέση μας πλέον με τη φύση δεν είναι δούναι και λαβείν. Παίρνουμε άπληστα διότι αυτό προστάζει ο σύγχρονος καπιταλισμός (και ειδικά σε νεοφιλελεύθερες αγορές): να καταναλώνουμε ασυστόλως.

Και δεν τα λέω αυτά διότι δεν εκτιμώ τον δυτικό πολιτισμό. Προφανώς και εκτιμάμε την τεράστια πρόοδο της ανθρωπότητας, εκτιμάμε ότι η Δύση είναι πολύ μπροστά σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο. Για αυτό αγαπάμε και προσφέρουμε στην περιοχή μας. Είμαστε άπειρα ευγνώμονες που ζούμε στη Δύση. Το τεράστιο πρόβλημα του υπερκαταναλωτισμού δεν αναιρεί τις ανέσεις και την ασφάλεια που μας προσφέρει ο δυτικός τρόπος ζωής. Πρέπει όμως να υπάρχει ένα μέτρο, διότι η απόκτηση αγαθών πλέον ξεπερνά την ικανοποίηση των υλικών μας αναγκών.

Βασικά, τα υλικά αγαθά έχουν γίνει δυστυχώς ένα μέρος των ανθρωπίνων σχέσεων. Οι άνθρωποι προσπαθούν να αποκτήσουν πράγματα που πολλές φορές τους είναι άχρηστα, σε μια προσπάθεια να «επιβληθούν» των υπολοίπων σε αυτόν τον συνεχόμενο αγώνα δρόμου (ειδικά στο ερωτικό κομμάτι, λυπάμαι που το λέω). Και όλο αυτό εντείνει τον υπερκαταναλωτισμό. Εκεί βρίσκεται το μεγάλο πρόβλημα.

Η Δύση έχει όντως πραγματοποιήσει μια «πράσινη» στροφή και νοιάζεται πλέον για τη φύση. Ωστόσο, όσο συνειδητοποιημένοι και αν είμαστε για το πόσο σημαντικό είναι το σπίτι μας, η Γη μας, έχουμε συνηθίσει σε έναν τρόπο ζωής που την καταστρέφει. Κανένας πόρος δεν είναι ανεξάντλητος.

Ώρα να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψη μας. Δεν είναι ντροπή να πάρεις κάτι μεταχειρισμένο, να επισκευάσεις κάτι αντί να το αλλάξεις αμέσως. Επίσης, μην πέσεις στην παγίδα του «show-off». Ό,τι και να αγοράσεις, ό,τι και να προβάλλεις, στις πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις αυτό που μετρά είναι η προσωπικότητά σου. Αγόρασε μόνο ό,τι σου χρειάζεται και, μερικές φορές, κάτι που ονειρεύεσαι για σένα (όπως μία Triumph Tiger, λέω εγώ τώρα…).